Tham quan tàu USS Pueblo ở Bình Nhưỡng:

Đầu năm 1968,àynàynămxưaTriềuTiênbắtsốngtàudothámMỹbang xep hang bong đa phap tàu USS Pueblo mang theo nhiều thiết bị truyền thông và 80 thành viên thủy thủ đoàn rời căn cứ ở Nhật Bản và tiến đến vùng biển Bán đảo Triều Tiên. Nhiệm vụ của tàu là chặn và giải mã thông tin liên lạc của quân đội Triều Tiên.

Bức vẽ minh họa vụ tấn công nhằm vào USS Pueblo.

Ngày 23/1 năm đó, Bình Nhưỡng dùng các tàu khu trục và tàu mang ngư lôi với sự yểm trợ của các máy bay MiG trên bầu trời để bao vây và tấn công tàu Mỹ USS Pueblo. Do tàu hoạt động trong hải phận quốc tế nên các binh sĩ trên tàu không lường trước họ sẽ bị tấn công để phòng bị sẵn.

Thủy thủ đoàn USS Pueblo bị bắt giữ. (Ảnh: KCNA/Reuters)

Phía Triều Tiên yêu cầu tàu Mỹ phải cho họ lên boong để kiểm tra. Khi thủy thủ đoàn Mỹ từ chối, tàu Triều Tiên ngay lập tức nổ súng.

Khi đó, sĩ quan chỉ huy Lloyd Bucher của USS Pueblo đã lệnh cho nhân viên điện báo gửi tin tới các lực lượng ở Nhật Bản.

"Vừa bị yêu cầu đi theo vào Wonsan [Triều Tiên]. Ba người bị thương và một người bị mất chân. Chưa sử dụng vũ khí và chưa để lộ 50 cal MG [súng máy]. Đang hủy toàn bộ danh sách chủ chốt và nhiều [các thiết bị điện tử] hết mức có thể. Cần một sự giúp đỡ nào đó, những người này không đùa được".

Ảnh: KCNA/Reuters

Tuy nhiên, sự giúp đỡ chưa bao giờ tới với USS Pueblo. Không có cơ hội trốn thoát, các thủy thủ trên tàu bị dồn lại và bị đưa đi giam giữ.

Tổng thống Mỹ Lyndon Johnson đã dùng đến biện pháp ngoại giao để trả tự do cho nhóm thủy thủ, tham gia đối thoại trực tiếp với Triều Tiên.

Ảnh: KCNA/Reuters

Quá trình đàm phán giữa hai bên kéo dài ròng rã 11 tháng. Cuối cùng, để đảm bảo 82 thủy thủ được trả tự do vào ngày 23/12/1968, Mỹ đồng ý xin lỗi đã vi phạm lãnh thổ Triều Tiên, thừa nhận do thám, và cam kết sẽ không bao giờ do thám nước này nữa.

Ngày 23/12/1968, một chiếc xe buýt chở các thủy thủ Mỹ đến vùng biên giới phi quân sự, yêu cầu từng người đi bộ qua phía Hàn Quốc. Thuyền trưởng Bucher và các cộng sự phải trình diện tòa án binh sau khi về Mỹ, để điều trần về lý do đầu hàng.

Thủy thủ đoàn USS Pueblo được trả tự do.

Đến nay, USS Pueblo vẫn là con tàu duy nhất của Hải quân Mỹ đang thực thi nhiệm vụ thì bị một chính phủ nước ngoài bắt giữ. Nơi neo đậu con tàu ở Bình Nhưỡng hiện là một điểm hấp dẫn khách tham quan.

Hơn năm thập niên đã trôi qua và sự kiện ngày 23/1 như lời nhắc nhở căng thẳng Mỹ - Triều đã có từ rất lâu, đồng thời là bài học còn nguyên giá trị cho ngày nay.   

Thanh Hảo