NSND Thu Hà sinh năm 1969, tại Tuyên Quang. Trưởng thành từ Đoàn văn công Quân khu 2, NSND Thu Hà có bước ngoặt lớn khi về Hà Nội học tập. Năm 1989, chị được đạo diễn - NSND Hải Ninh mời đóng phim Đêm hội Long Trì. 

Sau này, chị tiết lộ bản thân lựa chọn theo nghiệp diễn là vì muốn gia đình bớt gánh nặng, bởi khi sinh hoạt trong Đoàn văn công Quân khu 2, nữ nghệ sĩ được lo cơm ăn, áo mặc. Thu Hà không nề hà bất cứ vai diễn nào, luôn nỗ lực làm tốt vai trò của mình.

Không chỉ "oanh tạc" màn ảnh nhỏ, Thu Hà còn xuất hiện dày đặc trên những tấm ảnh lịch, trở thành "nữ hoàng ảnh lịch" được yêu thích nhất những năm 1990. 

Với đôi mắt sắc, đầy cảm xúc, nét đẹp diễm lệ, cao sang được ví như "khuôn vàng thước ngọc", Thu Hà thường được giao những vai diễn có thân thế cao sang, dịu dàng, nữ tính.

Sau vai quận chúa Quỳnh Hoa, Thu Hà tiếp tục được mời vào vai Nga trong phim Lá ngọc cành vàng. Vai diễn đã giúp người đẹp giành được giải thưởng Nữ diễn viên xuất sắc nhấtcủa LHP Việt Nam lần thứ 9. Đến thời điểm hiện tại, nữ nghệ sĩ vẫn được nhiều người nhắc tới với danh xưng "Lá ngọc cành vàng".

Thập niên 1990 là giai đoạn nở rộ của phim thị trường, Thu Hà xuất hiện với loạt vai diễn cùng các "nam thần" điện ảnh Việt Nam thời bấy giờ như:Sau những giấc mơ hồng(1992) với Lý Hùng, Tóc gió thôi bay(1993) với Lê Tuấn Anh,Hoa quỳnh nở muộn(1993) với Lê Công Tuấn Anh.

Trong giai đoạn này, Thu Hà còn tham gia một số phim điện ảnh như Đời hát rong(1991) với Trần Lực và Những người thợ xẻ.

Đặc biệt, năm 1990, Thu Hà được mời đóng vai Út Vân trong phim điện ảnh kỷ niệm 100 năm ngày sinh Hồ Chủ Tịch (1890-1990) có tựa đề Hẹn gặp lại Sài Gòncủa đạo diễn Long Vân. 

Năm 1994, Thu Hà tiếp tục được mời tham gia một dự án phim lịch sử khác nhân kỷ niệm 50 năm Chiến thắng trận Điện Biên Phủ (1954-1994) mang tên Hoa ban đỏcủa đạo diễn Bạch Diệp.

Nhân vật Mai trong Canh bạc(1991) của đạo diễn Lưu Trọng Ninh cũng là một vai diễn ghi dấu ấn với công chúng. Trong vai cô sinh viên mang khát vọng đổi đời, Thu Hà được tạo hình dung dị, quả quyết chối từ lời dụ dỗ của nhóm người xảo quyệt. Với diễn xuất tròn trịa, chị góp phần phản ánh đời sống khá khốc liệt của người dân vùng biên giới. Vai diễn giúp Thu Hà giành giải Nữ diễn viên xuất sắc tại LHP Việt Nam 1992.

Tới cuối thập niên 90, phim thị trường bắt đầu thoái trào, NSND Thu Hà tập trung hơn cho sân khấu kịch Hà Nội. Chị tham gia nhiều vở diễn kinh điển của Nhà hát cùng thế hệ NSND Hoàng Dũng, NSND Hoàng Cúc... Thu Hà được phong tặng danh hiệu NSƯT năm 2001.

Đến năm 2004, chị trở lại với bộ phim truyền hình Đường đờivà giành giải thưởngDiễn viên xuất sắccho vai diễn trong phim.

Sau quãng thời gian vắng bóng khá lâu để tập trung lo cho gia đình, đến năm 2015, Thu Hà xuất hiện trên truyền hình với vai diễn Khanh trong Khúc hát mặt trời. Năm 2019, chị được phong tặng danh hiệu NSND.

Năm 2021, nữ nghệ sĩ tham gia bộ phim truyền hình Hướng dương ngược nắng. Khác với hình tượng nhẹ nhàng, nữ tính thường thấy, Thu Hà gây bất ngờ khi vào vai một người đàn bà quyền lực, sắc sảo, luôn đương đầu với mọi thử thách. Tuy nhiên, ẩn sâu bên trong người phụ nữ ấy là những uất ức, cô đơn vì không được che chở, sẻ chia. 

Những năm gần đây, nữ nghệ sĩ liên tục trở lại sóng truyền hình với các tựa phim: Tình trạng đã ly hôn, Trạm cứu hộ trái tim. Ở tuổi 55, NSND Thu Hà vẫn được đánh giá cao cả về nhan sắc lẫn diễn xuất.

NSND Thu Hà từng bị áp lực vì vai diễn Hạ Lan quá cay nghiệt trong Trạm cứu hộ trái tim, thậm chí chị không dám nhìn vào monitor. Tuy vậy, gần như phân cảnh nào của bà Lan đều gây ấn tượng cho khán giả vì diễn xuất đã được bảo chứng của nữ nghệ sĩ gạo cội.

NSND Thu Hà trong trích đoạn phim "Trạm cứu hộ trái tim" - Nguồn: VTV

Đằng sau ánh đèn sân khấu và ống kính máy quay, NSND Thu Hà lựa chọn một cuộc sống bình yên, kín tiếng bên gia đình.

Chị tự nhận tính cách dung dị, hiền lành, không bao giờ to tiếng với ai nên được nhiều người quý mến. Ở tuổi U60, NSND Thu Hà vẫn xuất hiện thường xuyên trong các hoạt động của Nhà hát Kịch Hà Nội. Trên trang cá nhân, chị hay chia sẻ những khoảnh khắc đời thường tràn đầy năng lượng tích cực.

Thiên Di(tổng hợp)
Ảnh: FBNV

NSND Thu Hà U60 vẫn trẻ đẹp không ngờ, hoa hậu Đỗ Mỹ Linh nóng bỏngNSND Thu Hà luôn chỉn chu mỗi khi ra đường. Chị luôn được khen trẻ đẹp dù đã 55 tuổi.